Türkiye’nin çatı üstü güneş enerjisi potansiyeli en az 120 GW
Toplam çatı üstü güneş potansiyelinde nüfus açısından en büyük üç il İstanbul (10,4 GW), Ankara (10,1 GW) ve İzmir (9,3 GW) öne çıkmaktadır. Düz çatılar genellikle sanayi tesislerinin çatıları olduğu için nüfus açısından kalabalık olmamasına rağmen, Kocaeli (2,5 GW), Manisa (3,1 GW) ve Tekirdağ (1,9 GW) gibi sanayileşmiş iller düz çatı potansiyelinde büyük illerin hemen ardında yer almışlardır. İllerde hane halklarının yaşadığı bina tipleri de sonuçlara yansımıştır. Nüfus açısından 31. il olmasına rağmen, nüfusun yarıdan fazlasının iki veya daha az katlı binalarda ikamet ettiği Afyon 2,8 GW eğimli çatı potansiyeli ile bu kategoride dördüncü sıradadır. Çatıların uygunluk oranı açısından değerlendirildiğinde, %40’ın üstünde uygunluk oranlarıyla özellikle Uşak, Afyon, Eskişehir ve Kütahya gibi İç ve İç Batı Anadolu illeri öne çıkmaktadır.
Çatılardaki potansiyel toplam elektrik tüketiminin %45’ini karşılayabilir
İstanbul 11,4 TWh’lik üretim potansiyeli ile güneş potansiyeli daha yüksek olan Ankara (12,5 TWh) ve İzmir’in (12,4 TWh) gerisindedir. Üç büyük ili Konya (8,6 TWh) takip ederken, kapasite potansiyeli sıralamasına benzer olarak Manisa (6,4 TWh), Bursa (5,4 TWh), Afyon (5,3 TWh) ve Balıkesir (4,7 TWh) de yine kendisine ön sıralarda yer bulmuştur. Çatı üstü elektrik üretimi
potansiyelinin faturalanan elektrik tüketimini karşılama oranlarına bakıldığında, elektrik tüketiminin iki katından yüksek potansiyele sahip Afyon, Çorum, Iğdır, Kırşehir ve Yozgat gibi iller ön plana çıkmaktadır. Büyükşehirlerden Konya (%113), Ankara (%88) ve İzmir’in (%76) de çatı üstü elektrik üretimi potansiyeli faturalanan elektrik tüketimlerini karşılamada yüksek seviyelerdedir.
Dünyada çatı üstü kurulumları yeni güneş kapasitesinin yarısına ulaştı
2022 yılında dünyada toplam 239 GW’lık yeni güneş kapasitesi eklenirken bunun yarısına yakını (118 GW) çatılara kurulmuştur. Dolayısıyla 2022 yılında yeni kurulan çatı üstü güneş santralleri bir önceki yıla göre %49 artış kaydetmiştir. 2022 yılı itibariyle kişi başına düşen güneş kapasitesinde dünya lideri olan Avustralya’da her üç evden birinin çatısında güneş santrali bulunurken Avustralya’nın hemen arkasından gelen Hollanda’da ise güneşten elektrik üretiminin %40’ı konut çatılarından elde edilmektedir. Kişi başına düşen güneş kapasitesinde üçüncü sıradaki Almanya’da ise bugüne dek her yıl kurulan yeni güneş santrallerinin %60’ından fazlası çatılara kurulmakta olup kimi yıllar bu oran %80’in üstüne çıkabilmektedir. Avrupa Birliği’nde 2022 yılı sonu itibariyle güneş kurulu gücünün %66’sı çatılardadır.
Çatılar Türkiye’de konutlardaki 3,6 milyar dolarlık sübvansiyonu azaltabilir
Resmi açıklamalarda da ifade edildiği üzere, Türkiye’de elektrik tarifelerinde sübvansiyon uygulanmaktadır. Elektrik tarifesinin en düşük olduğu tüketici tipi olan meskenlerde, Eylül 2022’den Ağustos 2023’e geçen 12 aylık sürede sübvansiyon miktarı yaklaşık 3,6 milyar dolara ulaşmıştır. Türkiye elektrik üretiminde dışa bağımlıdır. Bu açıdan değerlendirildiğinde, Türkiye’de
özellikle konutlarda çatı GES’in yaygınlaşmasını sağlayacak politikalar, fosil kaynaklı ithalatı azaltarak elektriğin ülke üzerindeki gerçek maliyetini azaltmayı sağlayacaktır.