Türk Hukukunda Sermaye Şirketleri Kuruluşu

Bu yazımızda girişimcilerin şirket kurma süreciyle ilgili merak ettiği soruları genel hatları ile yanıtlamaya ve şirket kuruluş sürecini anlatmaya çalışacağız.Sermaye şirketleri olan anonim şirket ve limited şirketin kuruluş aşamasında oluşan farklılıklarına da kısaca değiniyor olacağız.
Şirket kurma sürecinde esas olarak 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu hükümleri uygulanmaktadır. Kurulacak şirket türünün, anonim veya limited olması kuruluş için gereken bilgi ve belgeler açısından bazı farklılıklar göstermekle birlikte, iki şirket türü arasındaki farklar özellikle bu şirketlerin ortaklarına ve temsilcilerine getirdiği sorumluluk kapsamında kendini göstermektedir. Sorumluluk kapsamı ve oluşan farklılıklar daha detaylı şekilde bir sonraki yazımızın konusu olacaktır.
Ortak Sayısı ve Sermaye
Öncelikle her iki şirket de tek ortak ile kurulabilir. Anonim şirketler için gereken asgari sermaye tutarı 50.000 TL olup bu tutar limited şirketler için 10.000 TL’dir. Anonim şirket kurulurken belirtilen sermaye tutarının ¼’ü (asgari 12.500 TL) şirket kurulmadan önce bankada bloke bir hesaba aktarılmalıdır. Kalan tutar ise kuruluşu müteakip 24 ay içerisinde ilgili şirket hesabına yatırılmak zorundadır. Sermayenin ¼’ünün önceden yatırılması şartı limited şirketler için de geçerliyken 10 Mart 2018 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan “7099 sayılı Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile bu zorunluluk kalkmıştır. Limited şirketler kurucuları sermaye tutarının tamamını kuruluştan itibaren 24 ay içinde ödeyeceğini taahhüt ederek de ilerleyebilirler.
Gerekli Belgeler
Kuruluş için gereken belgelerin başında “Şirket Ana (Esas) Sözleşmesi” gelmektedir. Bu sözleşme hazırlanırken içeriğinde asgari şu bilgilerin yer alması gerekmektedir:
– şirket unvanı
– sermaye ve paylar hakkında bilgi
– şirket ortak(ları) ve hisse tutarları
– imtiyazlı hisse senedinin olup olmayacağı
– şirket merkez adresi
– şirketle ilgili ilanların nasıl yapılacağı
– şirket müdürü ve temsilcisinin kim olduğu
Ana sözleşme hazır olduktan sonra, ana sözleşme MERSİS sistemine aktarılarak içindeki bilgiler madde madde söz konusu sisteme girilir ve onay aşamasına gelindiğinde kayıt numarası alınır. Alınan kayıt numarası ile ilgili Ticaret Sicil Müdürlüğü’ne gidilerek ana sözleşme yetkili memur huzurunda şirket ortağı/ortakları tarafından onaylanır. Şirketi temsile yetkili kişi de yine burada tescil talepnamesi (imza beyanı) hazırlatmalıdır.
Ayrıca sicil ve oda kayıtlarının yapılması için Şirket Yetkilisi İmza Beyanı, Ticaret Oda kayıt beyannamesi, Şirket Kuruluşu Başvuru Formu, Kurucu ortaklar bilgi formu, Sermayenin asgari tutarının yatırıldığına dair banka yazısı, Rekabet Kurumu’na yatırılacak harca dair banka dekontu, dışarıdan seçilen müdür varsa bunun için görevi kabul ettiğine ilişkin ve imzasının Ticaret Sicil müdürlüğünden tarafından onaylandığını gösterir belgeler de Ticaret siciline sunulmalıdır. Bunlara ek olarak, bazı şirketlerin kuruluş ve ana sözleşme değişikliği Ticaret Bakanlığı iznine tabidir. Bankalar, finansal kiralama şirketleri, faktoring şirketleri, varlık yönetim şirketleri ve sigorta şirketleri bunlardan bazılarıdır. Bu tür anonim şirketlerin Bakanlık’tan gerekli kuruluş iznini de almaları gerekecektir.
İşbu tescil aşamasının ardından, Ticaret Sicil Müdürlüğü’nden verilecek tescil yazısı ile şirket defterlerinin noterde onaylatılması aşaması gelmektedir. Yine aynı tescil yazısı ve ana sözleşme ile birlikte noterden imza sirkülerinin de çıkarılması gerekecektir.
Yetkili Temsilci
Anonim ve limited şirketler işlemlerini temsilciler aracılığıyla yürütmektedirler. Bu temsilciler gerçek kişi olabileceği gibi tüzel kişi de olabilirler. Belirtmek gerekir ki, bir şirkete gerçek kişi yerine tüzel kişinin müdür veya şirket temsilcisi olarak seçilmesi halinde, tüzel kişi adına hareket edecek ve tüzel kişi tarafından belirlenen gerçek kişinin bilgilerini içerecek şekilde bu yönde bir yetkili organ kararı da gerekecektir.
Sicil Dışındaki İşlemler
Şirketin kuruluş işlemlerinin sicil aşaması haricinde ayrıca vergi mükellefiyet açılışının yapılabilmesi için ilgili vergi dairesine de başvuru yapılması gerekecektir. Şirket kuruluşunun MERSİS üzerinden yapılması halinde ana sözleşme hazırlanırken potansiyel vergi numarası sistem üzerinden temin edilmektedir. Bu potansiyel vergi numarası daha sonradan şirketin vergi numarası haline gelecektir.
Kuruluş Masraf ve Süresi
2019 yılı itibari ile Anonim şirketler için kuruluş masrafları ticaret sicili, noter ve sair masraflar ile toplamda yaklaşık 2.000-2500 TL kadardır. Her iki şirket türü için de kuruluş süresi, tüm bilgi ve belgelerin tam olması halinde yaklaşık 2 ila 4 gün içinde tamamlanabilmektedir.
Bu yazımızda hem anonim hem de limited şirket kuruluşu için gerekli bilgi ve belgeleri genel bir çerçevede anlatmaya çalıştık. Anonim ve limited şirketlerin kuruluş aşamasında oldukça benzer bir süreç izlenmekte olup esas farklılıklar şirket türüne göre sorumluluğun kapsamı ve hisse devri gibi konularda ortaya çıkmaktadır. Bu konuları daha detaylı bir şekilde bir sonraki yazımızda ele alacağız.
Ayrıntılı bilgi için: : hande.aksu@ege-law.com veya info@ege-law.com