Temiz Enerji Sektöründe Saha Personeli Krizi: Görünmeyen İnsan Kaynağı Açığı
Yenilenebilir enerji yatırımları hızla büyürken, bu büyümeyi sahada uygulayacak teknik insan kaynağı ciddi bir krizle karşı karşıya. Güneş, rüzgar, biyokütle, enerji depolama ve hibrit enerji sistemleri gibi alanlarda her yıl yüzlerce yeni proje başlarken; bu projelerin kurulumu, işletmesi ve bakımı için gereken saha personeline ulaşmak giderek zorlaşıyor.
1. Proje Var, Uygulayıcı Yok
Enerji dönüşümüne yön veren projelerin mühendislik ve yatırım boyutları güçlü olabilir. Ancak iş, projelerin sahada uygulanmasına geldiğinde ciddi bir personel açığı ortaya çıkıyor. Montaj teknisyeninden devreye alma uzmanına, SCADA teknikerinden bakım ekiplerine kadar pek çok pozisyon doldurulamıyor. Fiziki uygulama kadroları olmadan en iyi mühendislik çözümleri dahi rafta kalabiliyor.
2. Eğitimli Teknik Personel Yetersizliği
Meslek liseleri, MYO’lar ve teknik kurslar hâlâ temiz enerji teknolojilerine dönük yeterli müfredat sunamıyor. Güneş panelleri, rüzgar türbinleri, inverterler, batarya sistemleri ve dijital kontrol teknolojileri gibi başlıklarda uygulamalı eğitimi olan personel sayısı son derece az. Bu da firmaları, sıfırdan personel yetiştirmek zorunda bırakıyor.
3. Fiziksel Koşullar ve Sahada Çalışma Kültürü
Saha personelinin çoğu zaman zorlu arazilerde, yükseklerde veya uzak lokasyonlarda çalışması gerekiyor. Rüzgar enerjisi projelerinde kule tırmanışı, batarya sistemlerinde güvenlik protokolleri, güneş enerjisi kurulumlarında mevsimsel sıcaklık değişimleri gibi koşullar bu işleri fiziksel ve psikolojik olarak zorlaştırıyor. Gençler bu nedenlerle başka sektörlere yöneliyor.
4. Ücret, İstikrar ve Saygınlık Sorunu
Temiz enerji sektörü büyürken kârlılığı artırıyor, ancak bu kazanç genellikle sahadaki kadrolara yansımıyor. Tecrübeli saha çalışanlarının aldığı ücretler, beklentilerin altında kalıyor. Ayrıca sektörde bu işlere yönelik uzun vadeli kariyer planlaması eksik. Bu da işi geçici gören ve hızlıca terk eden personel döngüsüne yol açıyor.
5. Görünmeyen Ama Kritik Bir Rol
Temiz enerji projeleri genellikle yatırımı yapan kurumlar, teknoloji sağlayıcılar veya EPC firmaları üzerinden konuşuluyor. Ancak bu sistemleri hayata geçiren saha kadroları, sektörde yeterince görünür değil. Oysa rüzgar türbininin kanadını yerleştiren, batarya sistemini devreye alan veya santralin kablolamasını yapan ekipler olmadan enerji dönüşümü mümkün değil.
Ne Yapılmalı?
- Eğitim kurumlarında temiz enerji temalı uygulamalı bölümler açılmalı.
- Saha personeli için daha cazip ücret politikaları ve sosyal haklar sunulmalı.
- İyi uygulama örnekleri yaygınlaştırılmalı, saha personeli başarı hikâyeleri görünür hâle getirilmeli.
- Sektörde istikrar sunan kariyer yolları oluşturulmalı.
- Yurt dışına transfer olan nitelikli personelin nedenleri analiz edilip çözüm planları geliştirilmeli.
Enerji dönüşümünü sadece yatırım rakamlarıyla değil, sahada çalışan binlerce kişinin emeğiyle gerçekleştirebiliriz. Bu görünmeyen ama hayati insan kaynağı desteklenmeden dönüşüm sürdürülemez.
