Enerji Sektöründe Kadın Olmak
Fırsatlar ve Engeller
Temiz enerji sektörü, sürdürülebilir bir gelecek hedefiyle hızla dönüşürken, toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda aynı hızla yol alamıyor. Özellikle teknik ve operasyonel alanlarda kadın çalışan oranı hâlâ çok düşük. Oysa iklim değişikliğiyle mücadelede toplumsal kapsayıcılık, en az teknolojik gelişmeler kadar önemli. Peki enerji sektöründe kadın profesyonelleri bekleyen fırsatlar neler, karşılaştıkları engeller hangi yapısal sorunlara işaret ediyor?
1. Sayılar Düşük, Potansiyel Yüksek
Uluslararası ajansların verilerine göre, enerji sektöründeki kadın istihdamı toplamın yalnızca %20-25’i düzeyinde. Türkiye’de ise bu oran daha da düşük. Teknik kadrolarda, saha operasyonlarında, mühendislik rollerinde kadın temsili oldukça sınırlı. Ancak bu tabloya rağmen kadınlar, proje yönetimi, enerji verimliliği, çevresel sürdürülebilirlik ve iletişim odaklı alanlarda fark yaratmaya devam ediyor.
2. “Saha Kadın İşi Değil” Önyargısı
Özellikle GES ve RES projelerinde saha operasyonları çoğunlukla erkeklerle özdeşleştiriliyor. Bu önyargı, kadınların meslek lisesi ya da mühendislik sonrası sahada deneyim kazanmasının önüne geçiyor. Oysa birçok kadın saha mühendisi, şantiye şefi veya teknik uzman olarak başarılı projelere imza atıyor. Sorun, yetkinlikte değil; algıda ve destek yapısında.
3. Mentorluk ve Rol Model Eksikliği
Kadın çalışanların sektörde ilerleyebilmesi için, kendi kariyer yolculuğunda onlara yol gösterecek rol modeller ve mentorluk mekanizmalarına ihtiyaç var. Ancak bu tür yapıların eksikliği, kadınların özellikle kariyerlerinin ilk yıllarında sektörden kopmasına neden olabiliyor. “Benim gibi biri var mı?” sorusunun cevabı, sektörde kalıcılığı etkiliyor.
4. Esneklik, Erişim ve Kapsayıcı Politikalar
Çalışma saatlerinin esnek olmaması, saha ile aile yaşamı arasında denge kurmanın zorluğu ve bazı firmalarda kadınlara yönelik temel olanakların (örneğin sahada hijyen koşulları, konaklama düzenlemeleri) eksikliği, kadınların sektörde uzun süreli kariyer yapmasını engelliyor. Kapsayıcı iş yeri politikaları, sadece işe alım değil, devamlılık açısından da belirleyici.
5. Değişim İçin Fırsat Var
Enerji dönüşümü, aynı zamanda bir kültürel dönüşüm fırsatıdır. Karbon nötr hedeflere ulaşmak, toplumsal kapsayıcılık olmadan mümkün değil. Kadınların sektörde artan temsili, sadece istihdam çeşitliliğini değil, karar alma süreçlerini ve proje sonuçlarını da olumlu etkiliyor. Dünya genelindeki birçok temiz enerji firması, bu konuda aktif adımlar atıyor.
Ne Yapmalı?
- Kadın öğrencilere yönelik özel burs, staj ve teknik eğitim programları artırılmalı.
- Kadın saha çalışanlarının görünürlüğü artırılmalı, başarı hikâyeleri paylaşılmalı.
- Mentorluk, ağ kurma ve deneyim paylaşımı mekanizmaları desteklenmeli.
- İşverenler kapsayıcı çalışma koşulları ve eşit terfi olanakları sunmalı.
Enerji sektörü cinsiyetle değil, yetkinlikle ilerlemeli. Kadınların eşit şekilde yer almadığı bir enerji dönüşümü, hiçbir zaman tam dönüşüm değildir.
